Wat is grafiek?

Etymologisch:

"Grafiek" (v.) (<Fr. graphique <Gr. graphikos)

- Schrijf- en tekenkunst:

- Alle manieren van weergave en vermenigvuldiging van letters en afbeeldingen

waarbij afdrukken worden gemaakt, syn. Prentkunst.

- Prenten.

- Grafische voorstelling, syn. Diagram.

(Bron: Van Dale, groot woordenboek der Nederlandse taal)

Grafische kunst = die kunst, die zich met de hand door middel van druktechnieken
laat vermenigvuldigen. Door het vermenigvuldigen verkrijg je een "oplage".
Bv 2/100: 100 drukken in totaal, 2de druk van de 100 exemplaren.

GRAVURE (diepdruk)

Een gravure is een afdruk die rechtstreeks in een plaat (van metaal, glas...) is gekrast. Het is de voorganger van de ets.

ETS (diepdruk)

Een ets is een afbeelding gemaakt door zuur te laten inwerken in lijnen die worden aangebracht in een vernislaag op een koperen of zinken plaat.

AQUATINT (diepdruk)

Bij aquatint wordt gebruikt gemaakt van een harslaag die de plaat beschermt of open laat. Hars is bestand tegen het zuur dat gebruikt wordt om de tekening in te bijten. Zo kan men volledig witte vlakken verkrijgen waar verwarmd hars zich aan de plaat hecht.
Aquatint kan achteraf worden ingekleurd of men kan meteen met gekleurde inkt werken en een kleurenaquatint maken.

DROGE NAALD (diepdruk)

Een droge naald of diepdruk wordt met een fijne, staalharde etsnaald in een plaat van koper, zink, plastiek...gekrast. Door het krassen ontstaat een randje waaronder zich de inkt hecht. Bij het afdrukken ontstaat dan een fluweelachtige lijn.

HOUTGRAVURE (hoogdruk)

Een houtgravure wordt gegraveerd of 'gestoken' in de harde, kopse kant van hout, in een blok gezaagd zodat je de jaarringen ziet.

LINOSNEDE (hoogdruk)

Een linosnede is vergelijkbaar met een houtsnede, maar dan op een plaat in linoleum. Het snijden in de plaat is makkelijker, waardoor er meer vloeiende lijnen ontstaan, maar de linosnede is vaak grover van tekening en er is geen nerfsnede van het hout.

De tekening wordt in spiegelbeeld gemaakt en rond de afbeelding die moet blijven staan wordt het linoleum weggesneden.

Pablo Picasso introduceerde een nieuwe methode, 'épreuves rincées' (gewassen proeven) waarbij de papieren afdruk werd gewassen in water of inkt op waterbasis.

LITHOGRAFIE OF STEENDRUK (vlakdruk)

Lithografie of steendruk maakt gebruik van het vet in het tekenmateriaal en de drukinkt. Lithografie is mogelijk omdat vet en water elkaar afstoten. Met vet tekenmateriaal wordt op poreuze kalksteen getekend. De tekening wordt met arabische gom (een soort in water oplosbare hars van de Acaciaboom) gefixeerd. De gom maakt de delen van de steen die niet betekend zijn (nog) ontvankelijker voor water. Het hele oppervlak wordt bevochtigd en er wordt drukinkt aangebracht die enkel aan de geoliede lijnen van de tekening blijft hangen. Het beeld moet in spiegelbeeld op de steen worden aangebracht, want papier komt in direct contact met de steen.

Lithografie in de handen van een kunstenaar zoals Picasso kan zeer gedetailleerde nuances weergeven.

MONOTYPE (vlakdruk)

Monotype of monoprint is een druktechniek waarmee maar één afdruk kan gemaakt worden. Op een plaat wordt met inkt of verf getekend en terwijl de tekening nog nat is, wordt die afgedrukt op papier. Het afdrukken van de tekening in plaats van het rechtstreeks werken op papier, zorgt voor een zachtere lijn en voor een weergave in spiegelbeeld.

ZEEFDRUK (doordruk)

Zeefdruk is een druktechniek waarmee maar één afdruk kan gemaakt worden. Op een plaat wordt met inkt of verf getekend en terwijl de tekening nog nat is, wordt die afgedrukt op papier. Het afdrukken van de tekening in plaats van het rechtstreeks werken op papier, zorgt voor een zachtere lijn en voor een weergave in spiegelbeeld.